Sistem kehakiman adalah salah satu tunjang utama dalam struktur negara dan penting dalam memastikan keadilan dan ketertiban. Di Malaysia, kuasa kehakiman dijalankan oleh badan kehakiman yang merangkumi sistem mahkamah dan hakim yang bebas dan tidak dipengaruhi oleh pihak politik. Kami akan memberikan gambaran umum tentang badan kehakiman di Malaysia dan peranannya dalam sistem perundangan negara.
Seperti yang kami pernah tulis, Perlembagaan Malaysia adalah undang-undang tertinggi di Malaysia dan menetapkan rangkaian badan-badan perundangan, eksekutif, dan kehakiman. Perlembagaan memecahkan tiga cabang kekuasaan yang berasingan; cabang perundangan, eksekutif, dan kehakiman, yang saling mengawasi satu sama lain untuk menjaga keseimbangan kuasa.
Badan kehakiman di Malaysia terdiri daripada Mahkamah Persekutuan, Mahkamah Rayuan, dan Mahkamah Tinggi.
Hakim di Malaysia dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong berdasarkan nasihat dari Ketua Hakim Negara dan Perdana Menteri. Hakim-hakim ini merangkumi hakim-hakim persekutuan, hakim-hakim rayuan, dan hakim-hakim tinggi yang menjalankan tugas mereka dengan bebas dan tak boleh dipengaruhi oleh ahli-ahli politik. Prinsip bebas dan tak dipengaruhi ini penting untuk memastikan integriti dan keadilan dalam sistem kehakiman.
Peranan badan kehakiman untuk memutuskan kes-kes undang-undang yang dipertikaikan, melindungi hak asasi individu dan hak-hak awam yang dilindungi oleh Perlembagaan. Hakim-hakim bertanggungjawab untuk menyediakan keputusan adil dan saksama berdasarkan hujah dan bukti yang dikemukakan di mahkamah. Mereka berpegang kepada prinsip-prinsip perundangan dan keadilan untuk memutuskan kes-kes dengan saksama dan bebas dari sebarang pengaruh.
Badan kehakiman memainkan peranan penting dalam mengawal kuasa eksekutif dan undang-undang di negara ini. Mereka memastikan bahawa tindakan-tindakan kerajaan berada dalam sempadan kuasa yang ditetapkan oleh undang-undang dan tak melanggar hak asasi individu. Melalui prinsip kemerdekaan kehakiman, badan kehakiman mempunyai kuasa untuk melihat undang-undang yang bertentangan dengan Perlembagaan dan menyatakan undang-undang tersebut tak sah dan batal.
Badan kehakiman juga memainkan peranan dalam mengekalkan ketertiban dan keadilan dalam masyarakat. Mereka memutuskan hukuman bagi mereka yang melakukan kesalahan undang-undang dan melindungi hak-hak individu yang tertindas. Keputusan-keputusan mahkamah menjadi panduan dan prinsip yang diikuti oleh masyarakat dalam mematuhi undang-undang dan menghormati hak asasi manusia.
Cuma, seperti sistem kehakiman di mana-mana negara, badan kehakiman di Malaysia menghadapi cabaran dan kritikan. Beberapa isu seperti kelewatan dalam proses perbicaraan, kos perundangan yang tinggi, dan keperluan untuk meningkatkan aksesibiliti kepada keadilan. Cukup penting untuk terus memperbaiki dan menguatkan sistem kehakiman untuk memastikan keadilan dan ketertiban yang lebih baik di negara ini.
Tengku Maimun beri nasihat kepada kerajaan
Kebebasan badan kehakiman sangat penting untuk memastikan mahkamah mempunyai kuasa untuk mengkaji tindakan undang-undang yang diambil oleh mana-mana pihak, kata Ketua Hakim Negara Tan Sri Tengku Maimun Tuan Mat. Beliau berkata demikian dalam ucaptama pada Persidangan Perlembagaan dan Kedaulatan Undang-Undang LAWASIA 2019, bertemakan, ‘Kerajaan Perlembagaan: Kepentingan Struktur dan Institusi Perlembagaan, di sebuah hotel di sini semalam.
Kalau pembaca masih ingat, Tan Sri Tengku Maimun Tuan Mat merupakan Ketua Hakim ketika perbicaraan berprofail tinggi yang memperlihatkan bekas perdana menteri, Najib Razak dihantar ke penjara.
Tan Sri Tengku Maimun berkata konflik antara kuasa kerajaan dan kebebasan individu telah wujud sekian lama tetapi masalah seperti ini memang dijangka dalam negara demokrasi.
“Piawaian tadbir urus yang baik menetapkan pelaksanaan kuasa ini mesti dikawal sedemikian rupa agar tidak mengganggu hak individu. Ia adalah pandangan ikhlas saya mengenai kepentingan perlembagaan dalam institusi awam. Hasilnya ialah wujud kerajaan yang bertanggungjawab yang berlandaskan prinsip kedaulatan undang-undang,” katanya.
Tengku Maimun juga menekankan kewajipan kerajaan untuk melindungi hak rakyat termasuk kehidupan, kebebasan dan harta benda.
“Sekiranya kerajaan gagal untuk melindungi hak rakyat, rakyat mempunyai hak untuk menjatuhkan kerajaan,” katanya.
Memetik keputusan penting Mahkamah Persekutuan dalam kes penukaran agama anak M. Indira Gandhi, ketua hakim negara itu berkata tiada undang-undang yang boleh menyekat kuasa yang ada pada mahkamah untuk semakan kehakiman. Isu dalam kes ini sama ada penukaran agama kanak-kanak itu kepada Islam tanpa kebenaran ibu mereka dibolehkan untuk semakan kehakiman.
Keputusan penukaran agama yang dibuat oleh badan-badan persekutuan berkaitan, tidak diterima dalam semakan kehakiman.
“Dalam menolak hujah itu, Mahkamah Persekutuan secara tegas memutuskan semakan kehakiman adalah konsep yang wujud dalam perintah perlembagaan. Kuasa tersebut berfungsi untuk mendukung perlembagaan. Dapatan keputusan dalam kes Indira Gandhi itu bermaksud bahawa pengawalan prinsip pemisahan kuasa dalam struktur asas memberi makna yang sebenar kepada pemeliharaan teras perlembagaan,” katanya.
Tengku Maimun berkata kesan pemisahan kuasa memastikan wujudnya sistem semak dan imbang.
Inilah sebabnya kenapa cubaan untuk melemahkan pemisahan kuasa dilihat sebagai penghinaan kepada demokrasi secara khusus, dan kepada perlembagaan secara umum.
